De beste manier om Gambia te verkennen, is per boot over de gelijknamige rivier. De Gambia rivier splijt het land van oost naar west doormidden. Krokodillen en dolfijnen begeleiden je.
Het vederzachte windje op het water is precies verkoelend genoeg. Je bent net vertrokken uit de Gambiaanse hoofdstad Banjul en je bent op weg naar Georgetown, tegenwoordig Janjanbureh. Voor vogelspotters is deze cruise één van de meest fascinerende ter wereld.
Atlantische Oceaan
De Gambia ontspringt in het Fouta Djallon gebergte in Guinee. Via Senegal stroomt de, met haar 1.130 kilometer relatief korte, West-Afrikaanse rivier het oosten Gambia binnen. Over een paar honderd kilometer daalt de rivier daarna slechts nog tien meter af naar de Atlantische Oceaan.
Door het zeer geringe hoogteverschil is de Gambia in het gelijknamige land een zeer rustige rivier. Het is dan ook geen enkel probleem om vanuit Banjul stroomopwaarts te varen.
Slavenhandel
Eén van de eerste stops op de riviercruise is James Island, vlak voor de noordoever van de rivier, zo'n twintig kilometer ten oosten van Banjul. Het eiland diende in de tijd van de Portugese en Britse kolonisatie als slavenfort.
Vanaf James Island verlieten honderdduizenden zwarte Afrikanen gedwongen hun continent. Schepen vol slaven vertrokken vanaf dit eiland naar de plantages in Zuid- en Midden-Amerika.
De slaven waren eerder ook al per boot aangekomen op James eiland, aangevoerd over de Gambia rivier vanuit de Afrikaanse binnenlanden. De sporen van slavenhandel zijn ook dieper landinwaarts nog op de oevers te zien. Ruïnes van forten en verversingsplaatsen vormen littekens langs het water.
Steencirkels van Wassu
Enkele tientallen kilometers verderop behoren de steencirkels van Wassu tot de belangrijkste bezienswaardigheden van Gambia. Het zijn grafzerken van meer dan 1200 jaar oud, die evenals James Island door Unesco zijn bestempeld als werelderfgoed.
Je bent dan het Kiang West National Park al voorbij. Je hebt zoetwaterdolfijnen vrolijk naast je boot uit het water zien springen. Je bent nijlpaarden en krokodillen gepasseerd. Je hebt honderden verschillende soorten vogels gespot.
Janjanbureh
Georgetown is niet alleen het einddoel van de cruise. Het is ook één van de hoogtepunten. En een plek om wat langer te blijven. Het is een fantastische uitvalsbasis voor vistrips en boottochten in de tropische omgeving.
De stad kreeg onlangs zijn traditionele naam terug. De nieuwe (oude) naam Janjanbureh heeft echter nog niet echt wortel geschoten. Zelfs niet bij de plaatselijke bevolking.
Georgetown was na Banjul het tweede bestuurscentrum van de Britse koloniale macht. De afbrokkelende koloniale architectuur herinnert nog aan deze hoogtijdagen.
Baboon eiland
Een heerlijke trip vanuit Georgetown is de boottocht naar Baboon eiland, waar anders dan de naam doet vermoeden geen bavianen maar vooral chimpansees wonen.
De jungletocht er heen over de rivier is prachtig en kabbelend relaxed tegelijkertijd. Ook kun je nog verder landinwaarts reizen.
Afrikaans
De binnenlanden van Gambia doen meer tropisch aan dan de kuststrook. Meer Afrikaans ook dan de toeristische Senegambia stranden. Het ritme is er rustiger, bijna zo glad als dat van de rivier. Een hangmat is eigenlijk de enige slaapplek die recht doet aan de sfeer in Georgetown.
Na een paar dagen moet je helaas weer terug. Het is dan verstandig opnieuw de boot te nemen. Of een bus die langs de noordoever van de Gambia rivier rijdt. Want in het zuiden zijn de wegen volledig Afrikaans - en dus vol gaten.
Wat is er te doen in Georgetown?
- Bezoek James eiland in het midden van de Gambia rivier. Je vindt er de ruïnes van Fort James dat in de zeventiende eeuw en daarna lang dienst deed als slavenfort.
- Stop bij Tendaba Camp, 165 kilometer stroomopwaarts van Banjul. Het kamp ligt tegenover de prachtige Baobolong Wetlands moerassen.
- Kiang West National Park is ook een plek die je tijdens je riviercruise moet aandoen. Mangrove bossen, moddervlaktes, droge houtbossen en grasland wisselen elkaar daar af.
- In Georgetown zijn de koloniale gebouwen als de Armitage High School en Commissioner's Quarters de moeite waard. Geloof echter niets van het verhaal dat sommige gebouwen hebben dienst gedaan als slavengevangenis. Zij stammen uit een latere periode.
- De Lamin Koto Stone Circle zijn de beter bereikbare versie van de beroemdere Wassu stenencirkels, die op de Unesco Werelderfgoedlijst staan.
