Hatsjepsoet was één van de enkele vrouwelijke farao's. Ze bouwde een reusachtige tempel voor zichzelf. Prachtig en groots. Zoonlief verwijderde echter alle inscripties die aan haar herinnerden.
Het moest háár tempel worden. Een heilige plaats ter verheerlijking van háár. Van Hatsjepsoet. Eén van de weinige vrouwelijke farao's in het oude Egypte. Na Cleopatra waarschijnlijk de beroemdste vrouw uit de Egyptische oudheid.
Deir el Bahari bij Luxor
Het is een enorm complex, opgebouwd uit drie terrassen. Rechthoekige pilarengalerijen sieren elk. In het midden leidt een brede trap naar het eerste en tweede terras. De trap loopt lang voor de tempel uit om de stijgingshoek niet te groot te maken. De terrassen zijn tegen een berg gebouwd op de heilige plek Deir el-Bahari, niet ver van Luxor.
Hatsjepsoet was de halfzuster en vrouw van farao Thoetmosis II. Na zijn vroege dood nam zij de regeringshonneurs waar, totdat zoon Thoetmosis III oud genoeg zou zijn om de troon te bestijgen. Zo ging dat wel vaker in het oude Egypte.
Vrouwelijke farao
Hatsjepsoet verbaasde echter vriend en vijand toen zij zichzelf in deze periode officieel tot farao uitriep. Ze bleek helemaal niet van plan plaats te maken voor haar kind. Ze wilde het land zelf leiden. Zeer ongebruikelijk voor een vrouw in het conservatieve oude Egypte.
Hatsjepsoet regeerde uiteindelijk 22 jaar, tot aan haar dood op middelbare leeftijd. In die periode bouwde ze dat het een lieve lust was.
De tempel die haar naam draagt is één van de architectonische hoogstandjes uit die periode. Zeker ook omdat de tempel in recordtijd verrees. Slechts vijftien jaar deden bouwvakkers erover om het enorme bouwwerk bovenop de dodentempel uit de grond te stappen. Ongekend snel voor die tijd.
Terroristische aanslagen
Voor de tempel ligt een uitgestrekte vlakte. Een plein. Ooit was deze bloedhete rotsvlakte een prachtig aangelegde tuin. Hatsjepsoet liet uit zuidelijker Afrika bomen aanslepen. Die plantte zij voor haar tempel in leemputten. Er zijn zelfs sporenvan vijvers op het plein gevonden.
Een vrolijke oase in de verder geelbruine woestijn moet het dus ooit zijn geweest. Tegenwoordig heeft het plein echter een wat nare bijsmaak. In 1997 schoten terroristen op de vlakte 59 toeristen en 4 Egyptenaren dood. Zij waren net uit de bus gestapt om de tempel te bezoeken.
Ook de daders kwamen om. Twee fundamentalistische Egyptische moslimorganisaties eisten de aanslag op. Het toerisme in Egypte kwam enige tijd nagenoeg stil te liggen.
Herinnering aan Hatsjepsoet uitgewist
De tempel is bovendien licht gestript. Toen Hatsjepsoet overleed en zoonlief Thoetmosis III eindelijk de troon besteeg, verwijderde hij na verloop van tijd alle inscripties die herinnerden aan zijn moeder. Alsof hij alle herinnering aan haar wilde uitwissen.
Niet uit wrok, denken wetenschappers, maar simpelweg omdat een vrouw aan het hoofd van het rijk hoogst ongebruikelijk was. En misschien zelfs wel beschamend.
Koptische christenen, die de tempel in latere eeuwen zouden gebruiken als klooster, verwijderden ook veel beeltenissen van de in hun ogen heidense goden.
Smaakvolle zelfverheerlijking
Toch blijft de tempel een genot voor het oog. En zoals met wel meer tempels in Egypte is zij eigenlijk nog het mooist van een afstandje.
Ren dus niet meteen naar binnen, maar laat de grootte en imposante ligging op je inwerken. Stel je de tuin voor, de bomen, de vijvers. En die bijzondere vrouwelijke farao die daar flaneerde.
Zelfverheerlijking uiteraard. Maar wel zelfverheerlijking met smaak.
Wat is er te doen bij de tempel van Hatsjepsoet?
- Neem voor het betreden van de Tempel van Hatsjepsoet even de tijd om het overweldigende aanzicht met het weidse zicht op de enorme trappen en drie terrassen van de tempel te aanschouwen.
- Trek je wandelschoenen aan en wandel door de Thebe heuvels van de tombe van Seti I naar Deir al-Bahri.
- Bekijk de prachtige wandschilderingen in de Vallei der Koninginnen. De tombe van Nefertani, de beroemdste van die koninginnen, is helaas gesloten voor publiek.
- Klim op de rug van een paard en galoppeer door de ruïnes van de oudheid. Weer eens wat anders.
- Het is behoorlijk prijzig, maar een tocht in een luchtballon over de westoever van de Nijl bij Luxor is onvergetelijk. Vraag meer informative bij het Nefertiti hotel.
